Z prof. Jarosławem Janickim, nowym rektorem Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej, rozmawiamy o kierunkach rozwoju uczelni.

Redakcja: Pracodawcy, szukający wykwalifikowanych kadr, oraz przedsiębiorstwa, zainteresowane wdrożeniem nowoczesnych technologii, to tylko najważniejsze punkty z całego katalogu oczekiwań polskiej gospodarki wobec uczelni wyższych. Co powinna zrobić Akademia, aby im sprostać?

Prof. Jarosław Janicki: Moim celem jest stworzenie z Akademii silnego ośrodka akademickiego, tzn. takiego, którego rolę badawczą i innowacyjną dostrzega się w regionie i w kraju. Z jednej strony musi to zostać oparte na podniesieniu poziomu badań naukowych i rozszerzeniu współpracy z gospodarką, z drugiej na ciągłym podnoszeniu jakości kształcenia, a także rozwoju naszego zaangażowania w sferze edukacji i kultury.
Harmonijny rozwój uczelni zależy m.in. od tego, czy potrafi odnawiać swoje kadry naukowe. Cały czas mamy to na uwadze, niedawno prawa doktoryzowania uzyskał Wydział Humanistyczno-Społeczny, kolejny wniosek złożył Wydział Nauk o Zdrowiu. O roli Akademii jako ośrodka naukowego decyduje „tworzenie nauki”, a więc przede wszystkim badania w dziedzinach potrzebnych nowoczesnej gospodarce. Kluczowe dla ich rozwoju są wymiana innowacji oraz przepływ wiedzy, stymulowany m.in. przez konferencje naukowe. I tak np. od wielu lat z uniwersytetem w belgijskim Leuven organizujemy konferencję XIPS, prezentującą osiągnięcia w dziedzinie polimerów. W międzynarodowym gronie już po raz szósty zorganizowaliśmy też konferencję „Inżynier XXI wieku”, skierowaną do młodych badaczy, studentów i doktorantów z dziewięciu krajów europejskich. Takich przykładów jest znacznie więcej.
Uczelnie, co podkreślam od początku swej kadencji, „nie żyją w próżni”, ich znaczenie buduje m.in. wkład w rozwój nauki, ale także silne związki z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Dziś trudno prowadzić badania bez współpracy z przedsiębiorstwami. Nam się to od dawna udaje. Na początku grudnia zorganizowaliśmy konferencję „Nauka, Innowacje, Biznes”, na której gościł Wicepremier i Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego Jarosław Gowin, podkreślając znaczenie współpracy nauki i nowoczesnej gospodarki dla rozwoju kraju. Wystąpili także przedsiębiorcy, przede wszystkim z naszego regionu, którzy od dawna współpracują z Akademią i podzielili się swoim pozytywnym doświadczeniem.

Czy uczelnia w Bielsku-Białej może pod tym względem konkurować z wielkimi ośrodkami akademickimi na Śląsku, czy w Krakowie?
Tak, jak najbardziej, w wielu dziedzinach mamy zaplecze i doświadczenie badawcze, którego brakuje innym, często większym ośrodkom. Przykładem może być ostatni projekt związany z produkcją grafenu, realizowany przez Wydział Inżynierii Materiałów, Budownictwa i Środowiska we współpracy z przedsiębiorstwem. Projekt został najwyżej oceniony spośród 160 zgłoszonych w ogólnopolskim konkursie wniosków i zdobył ponad 3,5 mln zł dofinansowania Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Efektem czego będzie uruchomienie na naszej uczelni, jedynej tego typu w Polsce, linii produkcji taniego i dostępnego grafenu płatkowego, wykorzystywanego w wielu dziedzinach nowoczesnego przemysłu. Nasza inżynieria materiałowa od dawna specjalizuje się w materiałach kompozytowych i polimerowych, odnosząc znaczące sukcesy. Realizujemy m.in. granty badawcze, dotyczące modyfikacji celulozy i stosowania geotekstyliów przy zapobieganiu erozji gleby. To przykład szerokiej oferty badawczej Akademii. Badania we współpracy z przemysłem od dawna prowadzi przecież kadra naukowa także innych wydziałów, m.in. Wydziału Budowy Maszyn i Informatyki, czy Zarządzania i Transportu.
Warto podkreślić, iż dla wielu przedsiębiorców atrakcyjność naszej uczelni nie ogranicza się jedynie do prowadzenia badań w zakresie najnowocześniejszych technologii. Jak zaznaczali sami przedsiębiorcy podczas niedawanej konferencji z wicepremierem Gowinem, znaczące we współpracy z Akademią jest to, że jesteśmy blisko nich, cały czas dostępni. Dzięki temu mamy możliwość dokładnie przyjrzeć się ich firmom, zrozumieć potrzeby i na tej podstawie zaproponować nowe, stymulujące rozwiązania. Właśnie to sobie cenią, tego elementu często brakuje im we współpracy z wielkimi ośrodkami naukowymi.

Pracodawcy coraz częściej skarżą się na brak wykwalifikowanych pracowników. Jakie działania podejmuje Akademia w dziedzinie kształcenia pracowników w potrzebnych zawodach?
Niezbędne jest nowoczesne podejście do kształcenia, zakładające realny udział otoczenia gospodarczego, zaangażowanego w tworzenie unikatowych treści kształcenia. Mamy dobrą ofertę dydaktyczną, potrzebną rynkowi pracy. Cały czas jednak trzymamy rękę na pulsie, aby możliwie najszybciej dostosować się do nowych wyzwań. Najistotniejsza jest ścisła współpraca z przedsiębiorcami, dzięki której mamy dobre rozeznanie co do potrzeb regionalnego rynku. Tworzymy nowe kierunki, kolejne uruchomione będą już w najbliższym roku akademickim. Proszę pamiętać, że cały czas na studia przychodzą kolejne roczniki pogłębiającego się niżu demograficznego. A mimo to liczba studentów Akademii jest stała i wynosi dziś sześć tysięcy. To m.in. efekt naszej współpracy ze szkołami średnimi, inicjatyw adresowanych do uczniów, czy organizacji Beskidzkiego Festiwalu Nauki i Sztuki, którym istotną częścią jest Piknik Naukowy, angażujący wielu młodych ludzi.

Beskidzki Festiwal Nauki to nie było jedyne wydarzenie, które w tym roku cieszyło się dużą popularnością.
Tak, w listopadzie miały miejsce bardzo ważne obchody Jubileuszu 15-lecia Wydziału Humanistyczno-Społecznego, w jego ramach została zorganizowana interdyscyplinarna konferencja naukowa „Nauki humanistyczne i nauki społeczne wobec wyzwań współczesnego świata” oraz Kongres Polonistyki Szkolnej i Akademickiej, z udziałem nauczycieli polonistów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Bielska-Białej i powiatów ościennych. Jubileuszowi towarzyszył także zorganizowany w Galerii Akademickiej wernisaż prac prof. dr. hab. Stefana Gierowskiego, współczesnego twórcy światowej sławy, którego prace można podziwiać w galeriach na całym świecie.
Właśnie na tworzeniu ścisłych związków naszego środowiska akademickiego z życiem miasta i regionu nam szczególnie zależy. Chcemy, aby uczelnia nie tylko wykorzystywała swój potencjał naukowy, ale aby powstawały nowe inicjatywy, w których studenci mogą się realizować pozanaukowo, artystycznie, kulturalnie. I pod tym względem także liczę na współpracę z samorządami.

Rozmawiał: Mirosław Łukaszuk