To już cztery lata od kiedy uruchomiony został program „Czyste Powietrze”, wpisujący się w jedno z najważniejszych wyzwań cywilizacyjnych, przed jakim stoi obecnie Polska.

Dla osiągnięcia tego strategicznego celu, realizowanego przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wdrażanych jest równolegle kilka rządowych projektów wsparcia finansowego, w tym zwłaszcza sztandarowy, wieloletni program priorytetowy „Czyste Powietrze”. Jego realizację rozpoczęto niemal dokładnie przed czterema laty, a więc 19 września 2018 r. Jego wdrażania koordynują Wojewódzkiego Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, m.in. w Katowicach.

Dalszy rozwój tego flagowego projektu z docelowym budżetem w wysokości 103 mld zł, przewiduje do 2029 r. wymianę aż 3 mln tzw. kopciuchów na nowocześniejsze i bardziej ekologiczne źródła ciepła. Służyć temu ma również zapewnienie koordynacji działań administracji rządowej w ramach wdrażania programu oraz dalszej współpracy z jego realizatorami w terenie, czyli wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz jednostkami samorządu terytorialnego i organizacjami pozarządowymi, które zajmują się poprawą jakości powietrza w Polsce. – Walka ze smogiem nie oznacza jedynie dbałości o stan klimatu i środowiska. To nade wszystko wyraz troski o zdrowie Polaków i polepszenie codziennego komfortu ich życia, także poprzez inwestowanie w poprawę efektywności energetycznej budynków, ze środków dostępnych w ramach programu „Czyste Powietrze” – mówi Paweł Mirowski, powołany początkiem września na pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów ds. programu „Czyste Powietrze”.

Jak podkreśla, program wdrażany od czterech lat jest przykładem myślenia w kategoriach dobra wspólnego, które uwzględnia zarówno aspekty ekologiczne i klimatyczne, jak i społeczne oraz zdrowotne, wpływające na jakość życia mieszkańców. Dotychczasowe efekty realizacji programu „Czyste Powietrze” są pozytywne i bardzo wymierne. Niemal 500 tys. zlikwidowanych „kopciuchów” to w praktyce pół miliona nowych, ekologicznych i znacznie mniej emisyjnych urządzeń grzewczych w gruntownie docieplonych domach.

Program „Czyste Powietrze” zyskuje z roku na rok coraz większą popularność wśród beneficjentów. Skierowany jest do właścicieli i współwłaścicieli domów jednorodzinnych lub wydzielonych w budynkach jednorodzinnych lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą. Na wymianę źródeł ciepła i termomodernizację domu można otrzymać do 30, 37 lub 69 tys. zł (podstawowy, podwyższony i najwyższy poziom dofinansowania zależny od osiąganego poziomu dochodu w gospodarstwie domowym) oraz do 47 lub 79 tys. zł przy dotacji z prefinansowaniem (podwyższony i najwyższy poziom dofinansowania). Dodatkowo w programie biorą udział banki, które w ramach „Kredytu Czyste Powietrze” oferują pomoc beneficjentom, bowiem dotacja jest przeznaczona na częściową spłatę kapitału zaciągniętego kredytu. Z kolei gminy, które na swoim terenie tworzą punkty konsultacyjno-informacyjne programu, służą poradą i wsparciem dla mieszkańców, aby mieli oni możliwość wyboru najefektywniejszego rozwiązania w zakresie doboru źródła ciepła i docieplenia domu, korzystając z dofinansowania dostępnego w ramach projektu. Do tej pory w programie „Czyste Powietrze” złożono już prawie 500 tys. wniosków na kwotę ponad 9,1 mld zł i wypłacono środki na poziomie przeszło 3,4 mld zł.

Co ważne, program jest stale modyfikowany i udoskonalany – tak, aby można było jak najskuteczniej realizować jego główne założenie, którym jest wyraźna poprawa jakości powietrza w Polsce, poprzez masową wymianę nieefektywnych kotłów na paliwa stałe na nowocześniejsze nisko i zeroemisyjne, ekologiczne źródła ciepła wraz z gruntownym ocieplaniem jednorodzinnych budynków mieszkalnych. W lipcu br. została zapoczątkowana jego zmodyfikowana wersja pod umowną nazwą „Czyste Powietrze Plus”. W tej nowej odsłonie program stał się jeszcze bardziej dostępny poprzez zastosowanie mechanizmu prefinansowania inwestycji. Przede wszystkim jednak stał się atrakcyjniejszy dla osób o niskich dochodach, które często nie posiadają własnych środków finansowych, aby najpierw wyłożyć fundusze na realizacje zadania, a dopiero później otrzymać ich zwrot.

– Wkrótce ogłosimy kolejne zmiany w programie „Czyste Powietrze”, które w moim przekonaniu sprawią, że stanie się on jeszcze bardziej przyjaznym instrumentem, umożliwiającym uzyskanie atrakcyjnego wsparcia finansowego na wymianę „kopciucha” oraz gruntowną termomodernizację domu. Przeprowadzimy aktualizację programu pod kątem finansowym, gdyż koszty inwestycji określone w czasie uruchamiania programu we wrześniu 2018 r. są nieadekwatne wobec obecnie panujących warunków rynkowych. Wymiana „kopciucha” to oczywiście podstawowy cel, ale zamierzamy też zachęcać wnioskodawców do wykonywania kompleksowego docieplenia domu, a więc poprawy jego efektywności energetycznej, co będzie objęte dodatkowym pakietem dofinansowania. Chcemy również umożliwić złożenie wniosku ponownie tym beneficjentom, którzy wcześniej skorzystali już z programu „Czyste Powietrze” i wymienili węglowego „kopciucha”, a teraz będą chcieli poddać dom termomodernizacji, aby przez to zużywać mniej mocno ostatnio drożejącego opału – zapowiada Paweł Mirowski. (RED)